W promieniu 30 kilometrów zachowane najstarsze obiekty maja przeważnie charakter sakralny.
1) drewniany kościół o konstrukcji zrembowej, ufundowany w 1740 roku przez Jana Tomasza Morsztyna w
Annopolu,
2) drewniany kościół z XVIII wieku we wsi Dzierzkowice z późnobarokowym i rokokowym wyposażeniem
wnętrza,
3) drewniany kościół w Rzeczycy Księżej, ufundowany przez Kanoników Regularnych z Kraśnika w 1742
roku, z bogato zdobionym wnętrzem z połowy XIX wieku,
4) kościół późnobarokowy w Urzędowie z drugiej połowy XVIII wieku z barokowym wyposażeniem wnętrza,
5) późnoklasycystyczny kościół z połowy XIX wieku w Zakrzówku,
6) kościół z 1660 roku w Wilkołazie,
7) drewniany kościół z 1722 roku w Rzeezycy Ziemiańskiej wraz z dzwonnicą,
8) drewniany kościół z XVII wieku w Borowie, gm. Annopol.
Pałac Prażmowskich i Suchodolskich w Gościeradowie |
Dawna zabudowa w gminie Annopol |
Skansen dawnej zabudowy, gmina Gościeradów |
Z obiektów niesakralnych warto wymienić zespół pałacowy Prażmowskich i Suchodolskich
w Gościeradowie wraz z parkiem i zachowanym spichlerzem murowanym z 2 połowy XVIII w. W obiektach mieści się obecnie Dom
Pomocy Społecznej dla osób z upośledzeniem umysłowym i ośrodek rehabilitacyjny.
Podobną funkcję pełni XVIII-wieczny zespół dworski w Olbięcinie, mocno przebudowany. W rozległym parku
rosną rzadkie drzewa: korkowiec amurski, grójeczniki japońskie i lipa krymska.
Parki podworskie z ciekawym, niejednokrotnie zabytkowym drzewostanem zachowały się m.in. w
Moniakach, Skorczycach, Dzierzkowicach, Popkowicach, Sosnowej Woli, Wilkołazie, Wyżnicy, Stróży.
Z zabytków archeologicznych warto zobaczyć jedyne dobrze zachowane na terenie
powiatu w Leszczynie k.Urzędowa grodzisko wczesnośredniowieczne z VIII-IX w., ślady zamczysk w Kraśniku i
Dzierzkowicach.
Ciekawe obiekty kwalifikujace się do ochrony zabytkowej to stare młyny, tradycyjne obiekty mieszkalnej gospodarcze, jako przykłady zabudowy wiejskiej i małomiasteczkowej, występujące już rzadko i w znacznym rozproszeniu, kapliczki i krzyże przydrożne, cmentarze i mogiły wojenne, poczynając od powstania styczniowego, wreszcie nagrobki na cmentarzach, w tym klasycystyczne z przełomu XVlll i XIX w. - ciekawe, stylowe, przykłady małej architektury. Wśród cmentarzy wyróżniają się kirkuty, materialne świadectwo zgładzonej podczas II wojny światowej społeczności żydowskiej, sięgającej wcześniej 50-60% ludności miast i osad. Na terenie powiatu zachowały się kirkuty w nie najlepszym stanie, prawie pozbawione macew w Kraśniku (3), Annopolu i Urzędowie i szczątkowo w Zakrzówku.