XIII wiek
- pocz. XIII w. - 2 poł. XIV w. - Kraśnik w podziale administracyjnym należy
do Ziemi Sandomierskiej, kasztelanii zawichojskiej.
- 1241 Potomek Krystyna, również Krystyn pan na Kraśniku pokonał pod murami
miasta i zamku oddział tatarski, zabijając ich wodza, za co otrzymał od
Księcia Władysława przywileje (wg B.Paprockiego, K.Niesieckiego i późniejszych
opracowań) (obie daty i postacie Krystyna nie znajdują żadnego potwierdzenia w
wiarygodnych źródłach, stanowiąc barwną legendę początków Kraśnika). Krystyn
występuje w dokumencie z 1290 r. uznanym za Falsyfikat - patrz niżej.
- poł. XIII w. W literaturze naukowej przyjmuje się powstanie królewskiego
miasta Kraśnika (na prawie polskim) wraz z zamkiem przy trakcie z Czeruicnia
przez Zawichost, za wsią Stróżą przy gościńcu.
- 1290 Prawo pobierania cła w mieście i zamku
„in oppidum et castellum"
wydane Krystynowi z Goraja za zasługi w walce z Tatarami.